Elektrik Sayaclarına Uzaktan Erişim ile Bilgilerini Edinme
Uzaktan okuma sisteminin Türkiye'de uygulanmasıyla kayıpkaçaklar düşecek, enerji kalitesi iyileştirme çalışmaları daha sağlıklı yapılacaktır.
Enerji gibi stratejik bir gücün izlenmesi ve faturalandırılması üreçlerine bilgi kaynağı olan elektrik sayaçları artık sadece ölçüm fonksiyonları ile değil haberleşme fonksiyonları ile de gündeme gelmektedir. Mekanik sayaçlar ile ölçülebilen parametrelerin yetersizliği, ölçüm hassasiyetlerinin düşüklüğü, tarifelendirme yapılarına uyumsuzlukları gibi birçok nedenle elektronik ölçüme geçildi. Akım, gerilim gibi enerji parametrelerinin ayrı ayrı ölçülebilmesi, harmonikler, yük dengesizlikleri gibi hat kalitesinin ölçülebilmesi, zamana bağlı tarife uygulaması gibi birçok özellik ile gelen elektronik sayaçlar, günümüzde artık haberleşme yetenekleri ile ön plana çıkmaktadır.
Güç Sistemleri Yönetimi'ne (Power System Management) bilgi sağlayan elektrik sayaçlarının uzaktan okunması (AMR), sistemlerin online izlenmesi ve analiz edilmesi için kaçınılmaz hale gelmiştir. Enerji sektöründeki bu ihtiyaçlar doğrultusunda dünyanın önde gelen elektrik sayacı üretici firmaları teknolojik araştırma, geliştirme ve yatırımlarını uzaktan okuma sistemlerine kaydırmışlardır.
Uzaktan okuma sistemlerinde GSM/GPRS, PLC, RF, PSTN gibi teknolojilerin hızla gelişmesi, dağıtım şirketlerinin bu konudaki yatırımlarını da aynı hızla artırmıştır. Uzaktan okuma teknolojilerinin birbirlerine olan üstünlükleri her geçen gün değişmekte, dolayısıyla farklı coğrafyalarda ve projelerde farklı teknolojiler kullanılmaktadır.
Uzaktan okuma sistemlerinin en yaygın olduğu ülke Amerika'dır. 135 milyon elektrik sayacı olan Amerika'da 2004 yılı sonu itibariyle 35 milyon sayaç, yani yüzde 26'sı uzaktan okuma sistemine bağlanmıştır. Amerika'da uzaktan okuma sistemlerinde ağırlıklı olarak radyo frekansı (RF) kullanılmaktadır. Avrupa Birliği'ne üye ülkelerde ise, elektrik dağıtım ağına takılı yaklaşık 230 milyon abone bulunmaktadır. 2005 sonu itibari ile uzaktan okuma sistemine bağlı sayaç sayısı 30 milyon ile yüzde 13'lere ulaşmıştır. Fransa, Almanya, İspanya, İngiltere gibi ülkelerde henüz yüksek tüketimli abonelerin takip edildiği birkaç yüz bin adetlik uzaktan okuma siteleri kurulmuştur. Bu Kuzey Avrupa ülkelerinde 1 milyon adetlere ulaşmıştır.
Gerek coğrafi şartlar ve gerekse projelerin kapsama alanından dolayı buralarda tercih edilen teknoloji GSM/GPRS'dir. İtalya ve İskandinav ülkelerinde ise alçak gerilim abonelerine kadar inilmiştir. Sadece İtalya'da uzaktan okunan sayaç adedi 27 milyona ulaşmıştır. Alçak gerilim abonelerini de kapsayan bu devasa projede PLC teknolojisi kullanılmaktadır.
Ülkemizde, uzaktan okuma ihtiyaçları hissedilmeye başlanmış, ancak büyük çapta bir proje uygulanmamıştır. Enerji dağıtım ve tüketiminin sağlıklı bir şekilde izlenmesi, enerji kalitesinin ölçülmesi ve artırılması için gerekli analizlerde sayaç bilgilerinin sürekli, doğru ve güvenilir bir şekilde toplanması gerekmektedir. Uzaktan okuma sisteminin kapsamına bağlı olarak, bölgeler arası yük dağılımları anında görülerek dengeleme faaliyetleri yürütülecek, enerji kalitesi iyileştirme çalışmaları daha sağlıklı yapılacaktır. Avrupa ile enterkoneksiyonun sağlanmasında bunlar kaçınılmazdır. Bir başka getirisi ise, istenen noktalardaki enerjinin anlık okunması sayesinde, dağıtım şebekesindeki kayıpkaçakların hesaplanması ve şebekedeki trafoların kullanım kapasitelerinin görülmesi, bunlara istinaden gerekli altyapı yatırımlarının tespit edilebilmesidir. Dağıtım şirketlerinin aynı zamanda enerji perakendecileri olduğu ülkemizde, uzaktan okuma sayesinde abone bazında tüketim takibi yapılacak, tüketim eğrileri analiz edilerek yeni yatırım ihtiyaçları belirlenecek, tüketimi teşvik için yeni tarife yapıları oluşturulacak, puant dilimindeki tüketimi diğer zamanlara kaydırmak için yeni tarifeler uygulayacaklar. Pil bitme, saat arızası, kapak açılması gibi abonenin sayaç durum bilgileri anında merkeze gidecek ve duruma uygun iş emirleri oluşturularak ilgili personel görevlendirmesi yapılacaktır.
Dağıtım bölgelerindeki özelleştirmeler sonrası hat kalitelerinin ve kapasitelerinin incelenmesi, tüketici eğrilerinin sağlıklı bir şekilde çıkarılması, kayıpkaçak oranlarının düşürülmesi gibi işletmeye yönelik ihtiyaçlarda da uzaktan okuma kaçınılmaz görünmektedir. Yüksek gerilim aboneleri, alçak gerilim aboneleri, yüksek tüketimli aboneler, coğrafi şartlar gibi parametreler düşünüldüğünde ülkemizde uygulanabilecek uzaktan okuma sistemi GSM/GPRS, PLC, PSTN teknolojilerinin birlikte kullanıldığı hibrit bir yapıda olmalıdır.
Alıntıdır...
Süleyman Ekşi Makel Sayaçları Kalite Müdürü
|
Yorumlar